Leeftijdsladder

In wetten en regels is vastgelegd wat jongeren mogen op een bepaalde leeftijd. Of soms zelfs moeten! De belangrijkste rechten en verplichtingen vind je hierna.

  • Je bent meerderjarig en volwassen voor de wet.
  • Je mag stemmen bij de verkiezingen.
  • Je kunt gekozen worden in gemeenteraad, Provinciale Staten, Tweede en Eerste Kamer.
  • Je kunt zelf een proces aanspannen. Iemand anders kan een proces tegen jou aanspannen.
  • Je mag ’s nachts werken.
  • Je kunt trouwen zonder toestemming van je ouders.
  • Je kunt zelf een uitkering aanvragen.
  • Je kunt een bankrekening openen zonder toestemming van je ouders
  • Je mag je praktijkexamen doen voor je rijbewijs.Ben je geslaagd, dan mag je ook autorijden. Tot je 18e verjaardag moet er wel een coach naast je zitten.
  • Je kunt alvast je basisstudiebeurs aanvragen (voor als je 18 jaar wordt en gaat studeren).
  • Je mag vijf dagen per week werken als je niet naar school gaat.
  • Je leerplicht voor vijf dagen in de week loopt af als je minstens een havo-, vwo- of mbo2- diploma hebt.
  • Je mag brommer rijden met een brommercertificaat.
  • Je mag een tractor besturen, met een tractorcertificaat.
  • Je mag met 16 jaar theorie-examen voor rijbewijs B doen.
  • Je mag met 16,5 jaar beginnen met autorijlessen.
  • Je mag een testament maken.
  • Je mag zelf beslissen over alle medische behandelingen.
  • Je kunt aansprakelijk gesteld worden voor de schade die je veroorzaakt.
  • Je kunt een eigen zaak beginnen als je daarvoor toestemming krijgt van de rechter.
  • Je kunt je zonder toestemming van je ouders als donor opgeven.
  • Je mag trouwen als je zwanger bent en toestemming krijgt van je ouders.
  • Je kunt de rechter vragen je meerderjarig te laten verklaren als je zwanger bent, zodat je voor je eigen kind kunt zorgen en het zelf kunt opvoeden.
  • Je mag zelf een arbeidsovereenkomst aangaan.
  • Je mag kranten bezorgen, ook een ochtendkrant.
  • Je hebt recht op het minimum jeugdloon als je werkt.
  • Je kunt een visvergunning aanvragen.
  • Je kunt met 15,5 jaar je theorie-examen bromfietsrijbewijs af leggen.
  • Je hebt de plicht om je paspoort of Europese Identiteitskaart altijd bij je te dragen en te laten zien als de politie hiernaar vraagt.
  • Je kunt aansprakelijk gesteld worden voor de schade die je veroorzaakt, je ouders zijn medeaansprakelijk.
  • Je mag betaalde klusjes doen buiten schooltijden en een baantje hebben op zaterdag en in de schoolvakanties.
  • Je kunt lid worden van de medezeggenschapsraad op school
  • De rechter moet jouw mening meenemen in zijn beslissing.
  • Je kunt voor de rechter komen, als je de wet overtreedt.
  • Je kunt je eigen paspoort aanvragen (als je ouders het goedvinden).
  • Je kunt je als donor registreren (als je ouders het goedvinden).
  • Je kunt, zonder toestemming van je ouders, een identiteitskaart aanvragen.
  • Je hebt het recht om te horen wat er medisch met je aan de hand is.
  • Je hebt het recht om mee te praten over verdere behandeling als je ziek bent.
  • Je mag je mening geven bij adoptie (je mag dus nee zeggen als je niet geadopteerd wilt worden).
  • Je bent leerplichtig en moet naar school
  • Bij je geboorte krijg je een burgerservicenummer (BSN) waardoor je gegevens door de overheid betrouwbaar kunnen worden uitgewisseld.
  • Je ouders zijn verplicht om de kosten voor je levensonderhoud en ontwikkeling te betalen.
  • Je mag tot 4 jaar gratis met het openbaar vervoer reizen.
  • Je mag naar de basisschool vanaf je vierde verjaardag.